In de documentaire ‘De Energievrijstaat’ zien we hoe de onconventionele ontwikkelaar Pim de Ridder, alles op alles zet om van zijn geboortedorp Terheijden een energievrijstaat te maken. Maar de lokale politiek, wetgeving en een concurrent gooien roet in het eten. De wanhoop neemt toe nu de energietransitie in Nederland niet snel genoeg vorm krijgt. Brengt ‘De Energievrijstaat’ de oplossing?
In 2018 start De Ridder het Traais Energie Collectief samen met burgers uit Terheijden. Het collectief maakt een vliegende start. Het hele dorp en de gemeenteraad staan achter het idee om met warmte, wind en zon van het dorp een autonome energievrijstaat te maken. Daarmee maken ze zich los van grote energieleveranciers en houden ze de opbrengsten in het dorp.
grootschalig zonnepark op losse schroeven
Boeren Kees en Anja zijn ook enthousiast en stellen hun grond beschikbaar voor een grootschalig zonnepark. Er wordt een warmtenet aangelegd en een windmolen gebouwd. Niets lijkt de energievrijstaat in de weg te staan. Wanneer gele hesjes in een nabij gelegen dorp gaan protesteren tegen de komst van 150 hectare zonnevelden, ontstaat er paniek bij de gemeente. Ze passen hun beleid aan. Een concurrerende ontwikkelaar pikt dat niet en begint een rechtszaak. De zaak loopt tot aan de Raad van State. De plannen van De Ridder komen hierdoor op losse schroeven te staan. Dit is niet alleen een drama voor het Traais Energie Collectief maar ook voor de grondeigenaren Kees en Anja die machteloos moeten toekijken hoe de lucratieve herbestemming van hun boerengrond steeds onwaarschijnlijker wordt.
regionale klimaatdoelen geboycot
In de documentaire zie je hoe een breed gedragen plan vastloopt in een juridisch steekspel. Daarbij stelt de film de vraag of juridische gronden, in de huidige klimaatcrisis, nog steeds zwaarder moeten wegen dan een lokaal gesteund plan om een dorp klimaatneutraal te maken. Het verhaal van het dorp Terheijden staat niet op zichzelf. De uitvoering van de energietransitie ligt grotendeels op het bord van gemeenten. Onlangs nog maakte het Planbureau voor de leefomgeving bekend dat veel gemeenten regionale klimaatdoelen niet willen uitvoeren. Ze waarschuwen dat de transitie dreigt te stagneren o.a. door gebrek aan draagkracht binnen gemeenten.
De documentaire
De docu wordt op 22 januari uitgezonden bij Omroep Brabant en daarna voor iedereen te zien via de website https://www.energievrijstaat.nl/.
