Dit weekend viert Breda, samen met de omliggende dorpen, 80 jaar vrijheid. Het is een weekend vol herdenkingen, optochten en concerten waarmee de inwoners stilstaan bij de bevrijding van hun stad in 1944. De dorpen Bavel, Teteringen, Ulvenhout en Prinsenbeek organiseren een scala aan activiteiten waarbij geschiedenis, vrijheid en samenhorigheid centraal staan.
Vrijdag 25 oktober: Start van de herdenkingen in Teteringen
In Teteringen begint het bevrijdingsweekend met een lezing in Park Zuiderhout. Historicus Peter Haagh neemt de luisteraars mee terug naar de vlucht van Breda in mei 1940. 50.000 Bredanaars verlieten massaal de stad om de naderende Duitse bezetter te ontvluchten. De evacuatie ontaardde in een chaos die meer dan honderd levens eiste, en veel mensen konden pas maanden later weer naar huis terugkeren. Haagh verbindt deze historische gebeurtenis met het heden: vandaag de dag zijn er wereldwijd 120 miljoen mensen op de vlucht door oorlog en conflict. Het is een avond die niet alleen het verleden herdenkt, maar ook oproept tot nadenken over het heden.
Zaterdag 26 oktober: Bavel in het teken van vrijheid
Op zaterdag staat Bavel in het middelpunt van de festiviteiten. Om klokslag 12:00 uur opent burgemeester Paul Depla de officiële herdenkingen op het oude kerkhof aan de Kerkstraat. De kinderen van de lokale basisscholen hebben een tentoonstelling gemaakt met het thema ‘Eindelijk Vrij’. Het geeft de jonge generatie een stem in het verhaal van de bevrijding, en hun kunstwerken tonen hoe zij vrijheid beleven.
Direct daarna volgen de onthullingen van twee plaquettes. De eerste, op het oude kerkhof, herdenkt de vijf burgerslachtoffers die tijdens de bevrijding omkwamen. Even verderop, bij het Pools monument, wordt de tweede plaquette onthuld. Deze is opgedragen aan de vijf Poolse soldaten van de 1e Pantserdivisie onder leiding van Generaal Maczek, die het ultieme offer brachten bij de slag om het Kleinseminarie in Bavel. Hun moedige strijd wordt hier geëerd en hun verhaal blijft een bron van inspiratie
In de middag, om 15:00 uur, begint de Bevrijdingsroute: een tocht van 18 kilometer langs de historische plekken waar hevige gevechten plaatsvonden. Onder begeleiding van militaire voertuigen en een stoet fietsers, wordt de route gevolgd die Maczek en zijn troepen in 1944 aflegden. Het is een reis door de tijd, langs boerderijen die in brand stonden en locaties waar de laatste Duitse weerstand werd gebroken. Zo’n 300 Duitsers verschansten zich destijds in het Kleinseminarie, waarvan er 30 omkwamen tijdens de hevige strijd. Het seminarie werd volledig verwoest, maar de geschiedenis leeft voort in de verhalen die vandaag verteld worden.
Zondag 27 oktober: Muziek, herdenkingen en sport
Op zondag is er een indrukwekkend bevrijdingsconcert in de Parochiekerk van Bavel. Om 14:00 uur vullen muzikale klanken de kerk terwijl de gemeenschap samenkomt voor een moment van bezinning. De muziek roept herinneringen op aan de bevrijding, maar biedt ook ruimte voor vreugde en dankbaarheid.
In Ulvenhout begint de dag eerder, om 10:00 uur, met een herdenking bij het lokale monument voor de slachtoffers van de oorlog. In het dorp wordt een plechtige optocht gehouden, waarbij historische voertuigen door de straten rijden en het geluid van muziek en herinneringen door de lucht klinkt. De hele gemeenschap komt samen om hun vrijheid te vieren, maar ook om de offers te gedenken die hiervoor werden gebracht.
In de middag, om 15:00 uur, trekt in Prinsenbeek een Vrijheidsmars door het centrum. Lokale verenigingen en inwoners lopen mee in deze tocht, die de historische route volgt van de bevrijders. Het eindpunt van de mars is een monument ter nagedachtenis aan de gevallenen. Hierna is er ruimte voor verhalen van ooggetuigen, een kop koffie, en vooral de tijd om samen stil te staan bij wat vrijheid betekent.
Als afsluiting van het weekend keren de Bavelse inwoners massaal naar het stadion of hun televisieschermen om de bevrijdingswedstrijd van NAC Breda tegen RKC Waalwijk te volgen. De Bavelse NAC Breda Support Vereniging (BNBSV) zorgt ervoor dat de wedstrijd live wordt uitgezonden in het dorp, waar supporters samenkomen om hun club te steunen.
Overige activiteiten
Gedurende het hele weekend kunnen bezoekers verschillende tentoonstellingen bezoeken in Bavel, Teteringen, Ulvenhout en Prinsenbeek. Hier worden verhalen verteld over de bevrijding, over de bevrijders, en over de mensen die hun leven gaven voor de vrijheid.
