Het bekende Hillen orgel in de Grote Kerk Breda zal voor de komende twee jaar in de steigers gaan staan. Het zestiende-eeuwse muziekinstrument wordt grondig gerestaureerd vanwege de slechte staat. “Je bent dan als een violist zonder viool.”
Het blaasinstrument, daterend uit 1534, heeft op verschillende plekken in de Grote Kerk Breda gehangen. Eerst hing het boven de ingang aan de zuidkant, later werd het naar de torenkant verplaatst. Maar het orgel kampt op dit moment met lekkages. “De orgelpijpen worden aangeblazen door wind die via allerlei leidingen en leren pakkingen wordt geleid. Maar door de lekkages gaat een deel van die wind verloren onderweg naar de pijpen. Daardoor is het orgel niet meer goed te stemmen en klinkt het vals”, vertelt huisorganist Aart Bergwerff.
‘Met camera in de aanslag’
De restauratie kost maar liefst 1,2 miljoen euro. Maar een groot deel van dit bedrag is al opgehaald dankzij de steun van fondsen en donateurs. Zo werd er meer dan 3.000 euro ingezameld tijdens een evenement van Stichting d’n Vuilen ‘Oek. Maar de Grote Kerk Breda heeft nog de laatste 250.000 euro nodig. Afgelopen week startte Bergwerff daarom met een speciaal initiatief voor muziekliefhebbers. “We hebben de actie ‘Hillenorgel.nl’. Daar kun je nummers downloaden ten bate van het orgel.”
Tekst gaat door onder de foto
De muziekstukken variëren van Bach en The Beatles tot het NAC-lied, dat Bergwerff zelf heeft gearrangeerd en opgenomen. Bovendien kunnen ze zelfs als ringtone worden ingesteld. “Je moet er voor iedereen zijn, dus niet alleen voor liefhebbers van klassieke orgelmuziek. Ik zie vanaf boven dat mensen die de Grote Kerk binnenkomen direct met de camera in de aanslag staan om een foto te maken van het orgel.”
Herstellen en schilderen
Volgend jaar maart start de restauratie, waarbij alle orgelpijpen en onderdelen worden verwijderd. “Die gaan naar een werkplaats van een orgelmaker en worden daar hersteld. Ook wordt het orgel geschilderd, hij krijgt dezelfde kleur in een nieuw jasje”, aldus Bergwerff. Omdat het orgel bijna twee jaar onbespeelbaar zal zijn, heeft de Grote Kerk Breda een tijdelijk orgel geregeld dat in januari wordt opgebouwd. “Dat komt in het hoogkoor te staan, aan de andere kant van de kerk. We kunnen de programmering en concerten blijven doen zoals we gewend zijn, maar met een iets andere invulling.”
De Grote Kerk Breda verwacht dat de restauratie begin 2027 klaar zal zijn. Op 22 december speelt Bergwerff zijn laatste noten op het Hillen orgel. “De Grote Kerk en het orgel zitten in het hart van iedere Bredanaar.”
